Er zijn diverse vormen van overgewicht bij paarden, waaronder lymfatische problemen, opgeblazen buiken en vetophoping. Hoe kun je deze verschillende vormen van overgewicht bij paarden herkennen en wat kun je aanpassen in zijn beweging en voeding?
Bij lymfatische paarden of paarden met een opgeblazen buik is het cruciaal om eerst de oorzaak van het probleem te achterhalen. Raadpleeg daarom een dierenarts voordat je een behandelplan opstelt. Voeding speelt een essentiële rol in de behandeling. In deze blog richten we ons specifiek op paarden met overgewicht of obesitas, waar voeding een belangrijke rol kan spelen. Het is van belang om de oorzaak van het overgewicht te achterhalen, vaak een combinatie van te rijk en/of overmatig voeren en onvoldoende beweging.
Hoe herken ik wat voor soort overgewicht mijn paard heeft?
- Bij lymfatisch zware paarden is het weefsel hard en zal het paard hier gevoelig op reageren. Vaak is er een onderliggend probleem zoals hoefbevangenheid.
- Een paard met een opgeblazen buik oogt mogelijk dik, maar kampt vaak met andere problemen zoals een verstoorde darmflora (zand in de darmen) of blokkades in de rug.
- Paarden met overgewicht of obesitas hebben aanzienlijk vetweefsel. Met behulp van de Body Condition Score en de Cresty Neck Score kun je beoordelen in hoeverre het paard te zwaar is en waar het vetweefsel zich bevindt. Vetweefsel is zacht en laat zich gemakkelijk indrukken, terwijl het paard hier nauwelijks op zal reageren vanwege het ontbreken van gevoeligheid.
Ruwvoer vormt de basis van het rantsoen, daarom is het belangrijk om te weten welke waardes je ruwvoer heeft en hoeveel je ervan geeft. Een analyse van het hooi of voordroog is een eerste stap. Met een ruwvoerscan kun je de de hoeveelheid suikers, eiwitten en energiewaarde (EWpa) van het hooi bepalen. Het mooist zou zijn als je hooi afneemt van hooileveranciers die zelf de analyses uitvoert. Een andere methode om te bepalen of het hooi veel suiker bevat, is door informatie te verkrijgen over de oogst. Is het hooi bijvoorbeeld na koude nachten of in een droge periode (minimaal 2 weken zonder regen) gemaaid? Dan is de kans groot dat het hooi rijk is aan suiker. Suiker is namelijk een belangrijke factor in gewichtstoename, waarbij een limiet van 10% wordt aangeraden.
Hoeveel moet mijn paard dan eten? Hieronder vind je 5 tips om overgewicht te voorkomen of te helpen bij het afvallen:
- Beperk de ruwvoerinname: Gebruik slowfeeders met verschillende mazen. Er zijn slowfeeders die om een grote baal heen kunnen. Voer op verschillende locaties op een paddock of track om meer beweging te stimuleren. Voer ook op verschillende hoogtes om eenzijdige hals/hoofdhoudingen te vermijden. Zorg ervoor dat minimaal 80% van het ruwvoer onder kniehoogte wordt aangeboden en 10-20% daarboven, zodat het paard niet te lang in een onnatuurlijke houding eet.
- Beperk weidegang: Weidegang kan worden beperkt in tijd of door bijvoorbeeld stripbegrazing. Je paard op gezond gewicht houden is essentieel, aangezien overgewicht kan leiden tot problemen zoals artrose, hoefbevangenheid of insulineresistentie.
- Minder tot geen krachtvoer: Een te zwaar paard kan worden voorzien in de dagelijkse behoefte aan vitamines, mineralen en sporenelementen, door middel van een balancer (een geconcentreerde brok) en voldoende ruwvoer die past bij jouw type paard. Verricht jouw paard nog intensieve arbeid dan kan je de balancer aanvullen met eiwitbrokken.
- Hooi weken: Het weken van hooi verlaagt het suikergehalte. Onderzoek toont aan dat 20 minuten weken resulteert in een suikervermindering van 5%. Na 60 minuten of langer weken, daalt het gehalte met circa 30%. Let wel op dat bij weken van meer dan 16 uur waardevolle voedingsstoffen verloren kunnen gaan.
- Meer beweging: Duurtraining is het meest geschikt voor paarden met overgewicht. Vermijd korte en intense trainingen in de bak, aangezien deze voornamelijk spiermassa opbouwen. Veel stappen en draven net boven het basistempo verhogen de hartslag, wat bijdraagt aan de verbranding van vet.
Als jouw paard in een van deze drie categorieën van overgewicht valt is het verstandig om een plan in Stalmanager te maken. Je wilt niet dat je paard snel afvalt, omdat het lichaam dan risico loopt op vergiftiging. Gewichtsverlies vergt tijd, waarbij langzaam afvallen het beste resultaat oplevert. In de stalagenda en voerschema kan je het dieet van je paard vermelden, bijhouden en langzaamaan aanpassen. Zo zijn ook verzorgers en andere stalgenoten op de hoogte en voorkom je dat je paard te veel binnenkrijgt.